EnglishTrong văn hoá Việt Nam từ xưa đến nay, những người đỗ đạt, thành danh đều trở về quê làm lễ “Vinh Quy Bái Tổ” để báo công và tri ân tổ tiên, các bậc tiền bối và cha mẹ mình. Điều này đặc biệt thiêng liêng đối với những người phải xa quê hương nhiều năm tháng để lập thân, lập nghiệp. Họ trở về với mái nhà nơi họ được sinh ra và trưởng thành để được sống lại những kỷ niệm đẹp đẽ với người thân và muốn báo đáp công lao của cha mẹ, ân đức của tổ tiên bằng các thành công của mình. Sự trưởng thành của họ cũng góp phần làm rạng danh gia tộc và quê hương. Vì thế, “Vinh Quy Bái Tổ” đã trở thành một truyền thống văn hóa Việt, thể hiện sự gắn kết chặt chẽ với cội nguồn, đạo lý uống nước nhớ nguồn, tôn sư trọng đạo và biết ơn tiền nhân.
Từ truyền thống dân tộc đến nghi lễ Việt Võ Đạo
Với những ai đã bước chân vào con đường Vovinam Việt Võ Đạo, tinh thần ấy không còn chỉ nằm trong sách vở hay lời dạy, mà đã trở thành một phần trong máu thịt của mỗi môn sinh. Đặc biệt với những môn sinh ở nước ngoài – những người học Vovinam nơi đất khách – khái niệm “Vinh Quy Bái Tổ” lại càng thiêng liêng hơn. Bởi với họ, được đến đất tổ Việt Nam, quê hương của Vovinam Việt Võ Đạo sẽ là một dấu mốc thiêng liêng trên hành trình rèn luyện.
Và có được những hành trình để thực hiện mong ước ấy… thật không dễ dàng.
Câu chuyện từ đội tuyển Vovinam Nigeria
Cuối năm 2024, tại giải vô địch Vovinam châu Phi, đội tuyển Nigeria đã khiến cộng đồng Vovinam Việt Võ Đạo phải lặng người xúc động. Để đến được nơi thi đấu (thủ đô Abidjan của Bờ Biển Ngà) đội tuyển Vovinam Nigeria đã lặn lội hơn 1000km bằng xe buýt, băng qua bốn quốc gia: Nigeria, Bénin, Togo, Ghana. Nhưng điều khiến người ta nể phục không chỉ là độ dài và sự vất vả của chuyến đi…
Vào lúc 2 giờ sáng, khi xe đến biên giới Bénin, cả đội bất ngờ bị một nhóm cướp có vũ trang chặn lại. Tiền bạc, hành lý, tư trang… tất cả bị cướp sạch. Sáu thành viên trong đoàn, bao gồm Chủ tịch Liên đoàn, Tổng Thư ký, Giám đốc kỹ thuật cùng ba vận động viên còn bị cướp mất luôn cả hộ chiếu. Chỉ còn lại năm vận động viên trẻ, tuổi đời chưa quá 19, còn giữ được giấy tờ.
Họ đã mất gần hết, khi mới chỉ đi được 1/4 chặng đường… Nhưng thay vì quay lại nơi xuất phát, họ quyết định tiếp tục lên đường. Lặn lội xin quá giang xe đò, và xin đồ ăn suốt hành trình còn lại, năm võ sinh Nigeria cuối cùng đã kịp đến đúng lễ khai mạc bằng ý chí quyết tâm của các môn sinh với tinh thần Vovinam Việt Võ Đạo cháy bỏng.
Câu trả lời lay động bao trái tim người Việt
Khi gặp năm võ sinh này tại sân vận động, Chủ tịch Liên đoàn Vovinam Thế giới Mai Hữu Tín xúc động hỏi: “Các con vất vả quá mà vẫn tới được đây, chú rất cảm động. Chú có thể làm gì cho các con không?” với chủ ý cho các em một chút tiền. Một trong số các em đã trả lời, với giọng hồn nhiên và ánh mắt lấp lánh ước mơ: “Tụi con cố gắng đến đây thi đấu… để mong một ngày nào đó được lên tới đai vàng và tụi con được đi thăm Việt Nam”. Không than vãn. Không một đòi hỏi. Chỉ là mong muốn được đi thăm Việt Nam, về quê hương của Vovinam.
Chủ tịch Mai Hữu Tín và các lãnh đạo Liên đoàn Vovinam Thế giới chụp ảnh kỷ niệm cùng các võ sinh châu Phi (tháng 5/2025). Ảnh: Fb Mai Huu Tin
Chủ tịch Mai Hữu Tín đã chia sẻ lại câu chuyện đó trước truyền thông, với một câu nói lắng đọng: “Những lúc như vậy, hãy đặt mình vào vị trí của một người Việt Nam để thấy hai chữ Việt Nam thiêng liêng như thế nào các bạn ạ! Và để thấy, mỗi bước chúng ta đi, đưa được chữ Việt Nam vượt ra khỏi bờ cõi này, đưa được tinh thần của người Việt Nam, văn hóa của người Việt Nam đến với mọi người trên toàn thế giới, là một mục đích sống thật cao đẹp mà tôi may mắn có được, khi tôi là người đại diện cho tổ chức mà tôi được phụng sự.”
Tổ Đường – Mái nhà của mọi môn sinh
Tổ Đường Môn phái tọa lạc tại số 31 đường Sư Vạn Hạnh, TP. Hồ Chí Minh – Nơi đây là một địa chỉ mang tính biểu tượng lịch sử và văn hóa sâu sắc của môn phái Vovinam Việt Võ Đạo. Đây là nơi lưu giữ di cốt của Sáng Tổ Nguyễn Lộc (1912-1960), Cố Võ sư Chưởng Môn Lê Sáng (1920-2010), đồng thời là không gian thờ phụng trang nghiêm dành cho các võ sư có nhiều công lao khác.
Tòa nhà Tổ đường Môn phái Vovinam Việt Võ Đạo tại số 31 Sư Vạn Hạnh, TP.HCM. Ảnh: Võ Đình Hiếu.
Lễ tưởng niệm Sáng tổ Nguyễn Lộc lần thứ 65 (1960 – 2025) tại Tổ đường. Ảnh & Clip: Nguyễn Tiến Khoa
Không chỉ là nơi thiêng liêng để tưởng niệm, ghi nhớ công ơn các Quý Võ sư quá vãng, Tổ Đường còn là “ngôi nhà chung” của toàn thể môn sinh Vovinam Việt Võ Đạo, bất kể quốc tịch hay đẳng cấp. Tại đây, các hoạt động nghi lễ, truyền thống được giữ gìn và phát triển song song với chương trình tập luyện xuyên suốt các ngày trong tuần. Môn sinh trong và ngoài nước thường xuyên tìm đến, để vừa chiêm bái, vừa trau dồi võ thuật và tinh thần bản phái.
Đoàn môn sinh từ Cộng hòa Pháp về Tổ đường chiêm bái và tập luyện. Ảnh: Tổ đường.
Một điểm rất đặc biệt: khi sinh thời, Cố Võ sư Chưởng môn Lê Sáng (1920–2010) đã bổ sung biểu tượng mái nhà vào logo của Tổ Đường với ý nghĩa: Tổ Đường là nơi để trở về. Là ngôi nhà chung, là nơi mà bất kỳ võ sinh, môn sinh ở mọi đẳng cấp hay những người yêu quý Vovinam Việt Võ Đạo đều có thể đến để tìm hiểu về lịch sử, văn hóa và tham gia tập luyện.
Biểu trưng (Logo) Tổ đường Vovinam Việt Võ Đạo với hình ảnh mái nhà hàm chứa ý nghĩa: Tổ Đường là nơi để trở về.
Lễ thay đai cho các tân khoa khóa thi sơ đẳng năm 2024 tại CLB Sư Vạn Hạnh trực thuộc Tổ đường. Ảnh: Nguyễn Tiến Khoa
Họp mặt tất niên – mừng xuân Ất Tỵ tại CLB Vovinam Sư Vạn Hạnh – trực thuộc Tổ đường. Ảnh: Nguyễn Tiến Khoa
Kết nối niềm tự hào xuyên biên giới
Trong một thời đại mà văn hóa dân tộc đang không ngừng hội nhập và lan tỏa, những câu chuyện như ở Bờ Biển Ngà nhắc chúng ta nhớ rằng: Giá trị Việt không chỉ tồn tại trên đất Việt.
Vovinam Việt Võ Đạo – với triết lý võ đạo, lòng nhân ái và tinh thần “uống nước nhớ nguồn” đã chạm đến trái tim của những người trẻ nơi châu Phi xa xôi. Và từ chính khát vọng giản dị của họ, chúng ta thấy được sự hồi sinh lặng lẽ nhưng mạnh mẽ của những giá trị văn hoá truyền thống Việt Nam.
Nguyễn Tiến Khoa